nr 19 – augustus – september 2019

Tekst: Peter Kouwenhoven en Jan Altink – Opmaak: Jan Altink

— Klik op een afbelding voor een vergroting —

LANGSTE DAG

Als je deze nieuwsbrief in je mailbox krijgt is de langste dag alweer een maand voorbij. Je merkt het ‘s avonds: het wordt eerder donker en de dagen worden dus korter. In de Lelystadse natuur en ook op de tuin is de naderende herfst een klein beetje (in augustus) tot goed (september) zichtbaar. Voor de langste dag waren planten vooral gericht op bloei, na de langste dag op de vruchtvorming. Die vruchten, met een of meer zaden, zijn niet bedoeld voor ons maar om te zorgen voor nageslacht en daarmee het voortbestaan van de soort. Dat heel wat vruchten ook bij ons in de smaak vallen is een mazzeltje waar we volop van profiteren.


HERFSTKLEUR

Hoewel het nog zo’n 5, 6 weken duurt voor het ‘officieel’ herfst is (21 september, 12 uur licht en 12 uur schemer/donker), verkleuren na de langste dag hier en daar al bladeren van planten. Vaak niet in grote hoeveelheden maar hier en daar een paar. Die herfstkleuren ontstaan als volgt. De plant moet zuinig met voedingsstoffen omgaan. Als die in de herfst niet meer nodig zijn voor de groei, voert de plant ze af naar takken/stengels en wortelgestel. De stoffen die achterblijven zorgen voor die soms prachtige kleuren. Word je er weemoedig van of valt het mee? Het is nog lang geen september en oktober is vaak een prachtige nazomermaand! Voor je het weet heb je op 21 december alweer de kortste dag (8 uur licht, 16 uur (schemer-) donker. Nou, zo kan die wel weer, gelukkig is het nu nog volop zomer!

OOGSTMARKT 2019

Op dit moment zijn er al weer volop aanmeldingen. Noteer de datum alvast: 29 september (van 11.00 – 15.00 uur). Wil je wat verkopen wat past bij het thema Oogstmarkt, laat het dan even weten per mail: lobbie79@hotmail.com. Heb je een tuin die je ook wel eens aan anderen wilt laten zien? Weet je een leuke standhouder die past bij onze Oogstmarkt? Laat het weten en je/zij/hij wordt opgenomen in het programma.

Het bestuur zorgt voor prima Oogstmarktweer en dat is een hele geruststelling!

AFRASTERING

Nederlanders zijn dol op afscheidingen. Laten zien welk stukje van jou is. Kijk maar in een nieuwbouwwijk: het eerste wat mensen vaak doen is het (laten) plaatsen van een schutting. Is dat erg? Natuurlijk niet.

Bij ons bestaan de afrasteringen vaak uit gaas met palen. Het gaas zit een stukje in de grond en dat stamt, denk ik, uit de tijd dat konijnen mee oogstten op ons complex. Nu is er geen tuin – met – gaas waar een konijn niet in kan komen dus ach, dat gaas is niet echt nodig. Het is eerder (erg) lastig. Kijk maar om je heen hoeveel gaas begroeid is met allerlei planten die je liever niet op de tuin hebt. Niet zo vreemd: een tuinrand met gaas is niet te schoffelen, je moet alles er met de hand uithalen en je hebt al zoveel werk aan de rest van de tuin! Goede raad is soms duur maar hier niet. Als je gaas gebruikt houdt het dan een stukje van de grond zodat je er met je schoffel onderdoor kan. Nog slimmer (want een stuk goedkoper en gemakkelijker te plaatsen!) is het om een paar paaltjes met een enkel draadje te plaatsen. Moet je kijken hoeveel tijdwinst dat betekent, zowel voor jezelf als voor de schouwcommissie!

BOUWEN OP DE TUIN

Het hebben van een schuurtje en/of kasje op de tuin is voor veel mensen een wensdroom. Van oudsher hanteren we de regel op ons complex dat maximaal 10% van je tuin bebouwd mag worden. Nou ligt er niemand wakker van als dat 11 of 12 % wordt maar het is anders als je een behoorlijk groot deel van je tuin bebouwd. De laatste tijd verschijnen er hier en daar flinke kassen op de tuinen. Daar is op zich niks mis mee, mits je je aan die regel houdt. Houdt er rekening mee dat je buren geen last van jouw bouwsels hebben (schaduw). En natuurlijk is het niet leuk als je buren vanaf hun terrasje nu alleen nog maar jouw grote kas zien staan! Met een beetje overleg houd je iedereen blij en tevreden. En wat wil je nog meer!

CHAMPAGNEKLEURIGE AALBES

Volgens mij heb ik daar al wat eerder over geschreven maar nu heb ik de eerste bessen ook daadwerkelijk geoogst! Dat was toch wel een klein (het waren maar een paar trosjes) gebeurtenisje. Ze zagen (ze zijn op, daarom verleden tijd) er prachtig uit tussen de rode en witte aalbessen waarvan ik volop kon plukken. De smaak is niet veel anders maar het is gewoon een grappige aalbes. Destijds gekocht bij Peter Bauwens van de Nieuwe Tuin.

BAMBOE STEEKETIKETTEN

Bij de Nieuwe Tuin kan je nu ook steeketiketten van bamboe verkrijgen. Een mooi alternaief voor de plastic uitvoering. Immers: bamboe is een gras. Dat betekent niet alleen dat het heel snel hergoeit waardoor het elk jaar opnieuw oogstbaar is, maar ook dat deze etiketten, wanneer ze te ver versleten zijn voor hergebruik, gewoon in de composthoop kunnen. Het gaat maar om kleine dingetjes, maar die hebben nou eenmaal de neiging om door te tellen en samen een heleboel te vormen.

SAPPAN

Van bessen gesproken… Ik heb al 25 jaar een sappan maar had hem nooit gebruikt tot deze zomer. Voor het eerst bessensap gemaakt. De steeltjes kun je gewoon laten zitten. Dankzij de stoom gaan de cellen van de vruchten stuk en komt het sap vrij. Via een slangetje met klem kun je het aftappen. Een beetje geknoei maar na wat ‘ervaring’ ging het beter. Het sap is gepasteuriseerd als je het aftapt (in schone flessen of potten). Als je wat suiker toevoegt in de pan wordt het sap, uiteraard, wat zoeter. Het is een aanrader, zowel het sap als de sappan. Je kunt de pan ook gebruiken om groenten in te stomen enzo.

Heb ik aandelen van de sappanfabrikant? Geenszins.

ZAAIEN

Met het vorderen van het seizoen wordt het aantal gewassen dat je nog kunt zaaien, een stuk minder. Alleen snelle groeiers (klaar in een week of wat) lukken vaak nog wel. Wanneer je niet zo’n groot consument bent zou je ook wat plantjes kunnen kopen. Ze gaan meestal per 4 of 6 stuks en je wint er zomaar een week op 4, 5 mee. Je kunt het zaaien overslaan, vandaar. Aanrader: probeer eens een ‘setje’ winterbloemkool. In het voorjaar kun je oogsten. Je zou, als je een kas hebt, de helft van je setje in en de andere helft buiten de kas kunnen planten.

BOLLEN VOOR DE SNIJ

Nog een beetje vroeg maar reserveer alvast een plekje voor wat bollen voor de snij. Je kunt ze op soort kopen maar soms ook als gemengd pakket vol verrassingen. Wat een plezier heb je van je zelf geplukte bosje vroege tulpen of narcissen! Plant ze vanaf half september. Plant je erg laat (december, januari) dan pluk je ook wat later maar meestal komt het qua bloei (nog) wel goed en kun je profiteren van aanbiedingen omdat de leverancier van de laatste bollen af wil/moet.

< Bollen ‘voor de snaai’

 

 

 

COMPOST

De composteerplaats bij het E-blok biedt nu plaats aan 3 compostruggen en er is ruimte voor donaties van composteerbaar materiaal (wachthopen). Er zijn bordjes bij geplaatst om aan te geven wat waar te laten.

Zoals al werd aangegeven in de extra nieuwsbrief die onlangs werd verstuurd, komt binnenkort de eerste complex-compost beschikbaar voor verenigingsleden. Gemaakt voor ons en door ons. En zoals gesteld: deze compost is nogal grof van samenstelling omdat er veel gemengde materialen in verwerkt zijn, waardoor er nog de nodige takjes en dergelijke tussen zullen zitten. Mettertijd, naarmate het voorsorteren van de ingrediënten beter loopt, moet dat beter worden. Wie schone compost wil zal het spul dus door een (geïmproviseerde) zeef moeten halen.
Ook is deze compost niet vrij van onkruidzaden, maar wanneer het op de juiste manier wordt gebruikt, en dat betekent OP en niet IN de aarde, zijn kiemende onkruiden eenvoudig af te schoffelen of met vinger en duim uit te nemen.

Per tuinder 1 standaard kruiwagen van 80 liter per are, dus iemand met 1 are kan 1 kruiwagen komen vullen, iemand met 2 are 2 kruiwagens etc.

De uitgifte vindt plaats op de werkochtend van zaterdag 3 augustus. Ter plekke melden bij de compostmeester en op = op. Zelf scheppen en eigen kruiwagen en vork meenemen.

CORRIGENDUM

In diezelfde extra nieuwsbrief staat ook een foutje m.b.t. de ‘Lelystadse boer Oogstdagen 2019’: het vermelde e-mailadres van de contactpersoon is onjuist. Gert Kolstee is te bereiken op gert.kolstee@kpnmail.nl (i.p.v. kpnmail.com).

WEER

‘Augustus eerste week heet en laf, wacht dan veel wintersneeuw af’. Toegegeven: het Nederlands is niet bijzonder maar om de spreuk te laten rijmen bedacht men soms een wat gezochte zinsconstructie. Waarom? Veel spreuken zijn eeuwen oud en stammen uit een tijd dat weinig mensen konden lezen en schrijven. Maar zo’n ‘rijmpje’ onthouden ging nog net.

‘Geeft augustus zonneschijn, zeker krijgen we gouden wijn’ of, anders gezegd: veel zon geeft een mooie wijnoogst.

‘Als in september de donder knalt, met kerst de sneeuw in hopen valt’.

En ‘Vorst in september, zacht in december’.

Zo, je bent weer op de hoogte!